تگزاپون یک سورفکتانت آنیونی است که اصلی‌ترین کاربرد آن در تولید انواع شوینده‌ها نظیر شامپو و پاک‌کننده‌های لباس است. روش ساخت تگزاپون در نوع خود می‌تواند جالب اما پیچیده باشد ولی مهم‌ترین نکته در این زمینه این است که این ماده در دو درصد خلوص متفاوت تولید می‌شود. به همین دلیل در بازار، پس از تولید سدیم لوریل اتر سولفات، این مواد در دو دسته تگزاپون N30 یا تگزاپون صدفی و تگزاپون N70 یا تگزاپون معمولی مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند.
همین موضوع سبب شده است که روش تولید تگزاپون از حساسیت بالایی برخوردار باشد. روش ساخت تگزاپون باید به خوبی مورد مطالعه قرار بگیرد تا بتوان دو درصد خلوص مجزا را از ماده اولیه بیرون کشید. تگزاپون صدفی را در دنیای شیمی با نام سدیم لورت سولفات (SLS) و تگزاپون N70 را با نام سدیم لوریل اتر سولفات (SLES) می‌شناسند.
اگر به دنبال تولید تگزاپون هستید بهتر است از یک کارشناس کمک بگیرید اما پیش از آن شما می‌توانید با ادامه مطالعه این نوشته از وبسایت آوینا تجارت، درباره روش ساخت تگزاپون و تفاوت سدیم لوریل سولفات با سدیم لوریل اتر سولفات اطلاعات مفیدی به دست آورید.
آشنایی با روش تولید سدیم لوریل اتر سولفات
قبل از آشنایی با روش تولید تگزاپن، اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره محصول تگزاپن داشته باشید، در ابتدا مقاله تگزاپن چیست را مطالعه کنید.
با اینکه تگزاپون از نظر درصد خلوص تفاوت دارد اما روش ساخت تگزاپون n70 با روش ساخت تگزاپون صدفی یا همان n30 تفاوت زیادی ندارد. در این بخش به جزئیات روش تولید سدیم لوریل اتر سولفات می‌پردازیم که می‌توان آن را برای تولید هر دو تگزاپون به کار برد:
تگزاپون n70 درواقع دارای 70 درصد مواد فعال است که آن را برای فرمولاسیون‌های شخصی که ویسکوزیته بالاتری دارند مانند شامپوها و شوینده‌هایی با کف زایی بالا مناسب می‌کند؛ درحالیکه تگزاپون صدفی یا همان n30 دارای 30 درصد مواد فعال است.
برای شروع روش تولید تگزاپون به مواد اولیه زیر و همچنین تجهیزاتی که در جدول آمده است نیاز داریم. دقت داشته باشید که تجهیزات زیر همگی مرتبط با خط تولیدهای بزرگ و گران قیمت صنعتی هستند؛ به همین دلیل نمی‌توان تگزاپون را به راحتی و با وسایل ساده تولید کرد:
| مواد اولیه مورد نیاز برای تولید سدیم لوریل اتر سولفات | تجهیزات مورد استفاده در روش تولید تگزاپون |
| اتیلن اکسید | مخزن واکنش (یک راکتور از جنس فولاد زنگ نزن) |
| الکل لوریل | مبدل حرارتی |
| گوگرد تری اکسید یا اسید کلروسولفونیک | مخزن خنثی سازی |
| هیدروکسید سدیم | مخزن مخلوط کن |
| آب | خشک کن خلاء |
| – | سیستم خنک کننده |
| – | دستگاه اندازه گیری pH |
| – | پمپ سانتریفیوژ |
حالا با استفاده از مواد و تجهیزات بالا می‌توانیم تولید تگزاپون را شروع کنیم. روش تولید تگزاپون از مراحل زیر پیروی می‌کند:
1. فرآیند اتوکسیلاسیون (Ethoxylation)
در این فرآیند از روش تولید تگزاپون، ابتدا باید مواد خام را آماده سازی کرد. مواد اولیه سازنده تگزاپون الکل لوریل است که باید ابتدا آن را به صورت خالص در آورد. سپس در مرحله بعد الکل لوریل را با اتیلن اکسید وارد واکنش می‌کنند. این واکنس باید کنترل شده و تحت دما و فشار خاصی صورت بگیرد. در نتیجه واکنش الکل لوریل با اتیلن اکسید، لوریل اتر یا همان لورت (Laureth) با درجه اتوکسیلاسیون معین تولید می‌شود.
2. فرآیند سولفاتاسیون (Sulfation)
در مرحله بعد روش تولید سدیم لوریل اتر سولفات، نوبت واکنش سولفاتاسیون است که در آن لورت یا همان لوریل اتر با استفاده از ماده گوگرد تری اکسید (sulfur trioxide) و یا اسید کلروسولفونیک (chlorosulfonic)، سولفاته می‌شود. این واکنش منجر به تولید استر سولفات می‌گردد. نوع این واکنش گرمازا است؛ به همین دلیل در خلال این واکنش حتما نیاز به مکانیزم‌های خنک کننده خواهیم داشت. مبدل‌های حرارتی دقیقا در این جا وارد عمل می‌شوند و سعی می‌کنند دمای فرآیند را در حالت بهینه نگه دارند.
3. فرآیند خنثی سازی (Neutralization)
بعد از سولفاته کردن ترکیب در روش ساخت تگزاپون حالا نوبت آن است که با هیدروکسید سدیم مواد را خنثی سازی کنیم. استر سولفات در صورت واکنش با NaOH خنثی می‌شود و در نهایت تشکیل سدیم لوریل اتر سولفات می‌دهد. بعد از ساخت چنین ترکیبی در روش تولید تگزاپون حالا باید اسیدیته ترکیب یا همان pH آن بررسی شود. برای اینکه محصول نهایی از کیفیت بالایی برخودار باشد بهتر است pH محصول بین 6.5 تا 7.5 حفظ شود.
4. فرآیند تنظیم غلظت
عموما در روش ساخت تگزاپون بعد از خنثی سازی، مشاهده می‌شود که ترکیب غلظت مناسبی ندارد و مقداری آب اضافی درون آن وجود دارد. در این مرحله بهتر است با استفاده از روش‌های مختلفی مانند خشک کردن تحت خلاء یا سایز روش‌های غلیظ‌سازی، آب موجود در این ترکیب کاهش پیدا کند. نکته قابل توجه این است که این فرآیند به طوری انجام بگیرد که به مواد فعال آسیبی نرسد. همچنین با غلیظ‌تر شدن مخلوط مشاهده می‌شود که این ترکیب همگن‌تر شده و به یکنواختی بیشتر می‌رسد.
5. خنک کردن و ذخیره سازی
آخرین مرحله از روش ساخت تگزاپون شامل استفاده از سیستم خنک کنندگی و آماده سازی محصول برای فروش و استفاده‌های صنعتی می‌شود. در این بخش از تولید سدیم لوریل اتر سولفات، ماده غلیظ شده را با استفاده از مبدل حرارتی خنک می‌کنند تا به دمای اتاق برسد و بتوان آن را به صورت ایمن‌تر جابه‌جا کرد.
بعد از خشک کردن حالا باید آزمایش‌هایی برای تست کیفیت بر روی محصول نهایی صورت بگیرد. این آزمایش‌ها شامل آزمایش تائید غلظت، ویسکوزیته، pH و درصد خلوص می‌شود. در نهایت، در آخرین مرحله از روش تولید تگزاپون، اگر ماده از تست‌ها سربلند بیرون آمد، در مخازن ذخیره و در ظروف قابل فروش بسته‌بندی می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که مخزن‌های بسته‌بندی با غلظت‌های بالای سورفکتانت سازگار باشند.
تفاوت روش تولید تگزاپون n30 و n70
در قسمت قبل به طور کامل درباره روش تولید سدیم لوریل اتر سولفات صحبت کردیم و گفتیم که برای تولید هر دو نوع تگزاپون یعنی تگزاپون n30 و n70 از یک نوع خط تولید استفاده می‌کنیم. اما چه چیزی باعث می‌شود که این دو ماده با درصد خلوص‌های متفاوت در بازار وجود داشته باشند؟
اصلی‌ترین تفاوت روش تولید تگزاپون n30 و n70، در مرحله غلیظ سازی آن است. در اصل همانطور که گفتیم بعد از مرحله خنثی‌سازی، ما به ماده‌ای تحت عنوان سدیم لوریل اتر سولفات دست پیدا می‌کنیم که باید pH آن بین 6.5 تا 7.5 باشد تا پایداری ماده حفظ شود اما این ماده هنوز درصد زیادی آب در خود دارد.
نکته این است که ما برای روش ساخت تگزاپون n70، این ترکیب را تا 70 درصد غلیظ می‌کنیم. یعنی فرآیند تنظیم غلظت را تاجایی ادامه می‌دهیم که 70 درصد مواد فعال در ترکیب بماند اما در روش تولید تگزاپون n30، ترکیب خنثی شده باید تا 30 درصد رقیق شود. یعنی در این مرحله شما باید آب دیونیزه را به اندازه‌ای با ترکیب سدیم لوریل اتر سولفات مخلوط کنید که غلظت و درصد خلوص آن به 30 درصد برسد. حالا شما مشاهده خواهید کرد که تنها 30 درصد مواد فعال داخل تگزاپون نوع صدفی باقی مانده است.
تفاوت سدیم لوریل سولفات با سدیم لوریل اتر سولفات
تگزاپون صدفی و تگزاپون n70 هر دو سورفکتانت‌های پرکاربردی در زمینه تولید محصولات مراقبت بهداشتی و شوینده هستند اما در نهایت در برخی موارد مانند ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی، کاربردهای جزئی‌تر و قیمت باهم تفاوت دارند که در ادامه توضیح می‌دهیم:
- تگزاپون صدفی مایع شفاف مایل به زرد کمرنگ با ویسکوزیته پایین است که بوی تندی دارد و به خوبی در آب حل می‌شود. در حالی که تگزاپون n70 سورفکتانت ملایم‌تری است و ویسکوزیته بالاتری نسبت به تگزاپون صدفی دارد.
- میزان فوم سازی و تولید کف تگزاپون 70 کمتر از تگزاپون 30 درصد است اما فوم تولید شده آن نرم‌تر و پایدارتر است. همچنین این ماده در استفاده بر روی پوست میزان کمتری حساسیت نشان می‌دهد؛ از این رو در استفاده‌های مراقبت شخصی بیشتر به کار گرفته می‌شود.
- روش ساخت تگزاپون صدفی باعث می‌شود که این ماده بیشتر در محصولات تمیزکننده صنعتی و خانگی مانند مایع ظرفشویی، مواد شوینده لباسشویی و تمیزکننده‌های سنگین به کار رود. از طرفی با توجه به پتانسیل تحریک بالا برای پوست، تگزاپون صدفی عموما در محصولات مراقبت پوستی ترجیح داده نمی‌شود.در مقابل روش ساخت تگزاپون n70 موجب شده است که این ماده به صورت گسترده در شامپوها، شوینده‌های بدن، پاک‌کننده‌های صورت و سایر محصولات مراقبت شخصی که نیازمند به یک بافت ملایم و لطیف‌تر هستند، مورد بهره برداری قرار بگیرد. همچنین این ماده در فرمولاسیون‌های طراحی شده برای پوست‌های حساس و شوینده‌های مخصوص نوزادان بسیار پرطرفدار است.
- روش تولید تگزاپون در نمونه n70 کمی پیچیده‌تر از روش ساخت تگزاپون صدفی است. همچنین مواد فعال تگزاپون 70 درصد از تگزاپون 30 درصد بیشتر است؛ به همین دلیل تگزاپون 70 درصد از تگزاپون صدفی گران‌تر است و با قیمت بیشتری خرید و فروش می‌شود.
چرا انتخاب نوع مناسب تگزاپون مهم است؟
تا به اینجا با روش ساخت تگزاپون در دو درصد خلوص مجزا از هم آشنا شدید و متوجه شدید تفاوت سدیم لوریل سولفات با سدیم لوریل اتر سولفات در چیست؟ این مسئله می‌تواند بر اینکه شما بخواهید از کدام نوع در کدام صنعت استفاده کنید تاثیر مستقیمی داشته باشد. تفاوت در روش تولید تگزاپون و درصد خلوص آن‌ها همانطور که دیدید بر روی کاربردشان موثر است؛ از این رو شما باید بر اساس نوع کاربردی که در ذهن دارید، نمونه بهتر را انتخاب کنید.
استفاده از تگزاپونی که درصد خلوص مناسب ندارد می‌تواند باعث شود که خواص محصول نهایی شما آنطور که انتظار دارید ایجاد نشوند. برای مثال، از آنجا که تگزاپون n70 را در شوینده‌های سبک‌تر و شفاف‌تر استفاده می‌کنند؛ درصورت استفاده از تگزاپون صدفی ممکن است محصول نهایی شما شفاف نباشد و یا بافت سبکی به خود نگیرد. به این ترتیب خوب است پیش از خرید تگزاپون به خوبی از یک کارشناس درباره نمونه مناسب کمک بگیرید.
شرکت آوینا تجارت اطلس یکی از بزرگترین شرکت‌های تامین کننده مواد اولیه شیمیایی در کشور است که انواع تگزاپون‌های خارجی و داخلی باکیفیت را با قیمتی مقرون‌به‌صرفه در اختیار مصرف کنندگان عزیز قرار می‌دهد. شما می‌توانید در صورت ابهام در خرید تگزاپون، با کارشناسان حرفه‌ای این مجموعه ارتباط بگیرید و یا سوالات خود را در بخش کامنت‌ها مطرح کنید.
سوالات متداول درباره روش ساخت تگزاپون
در این بخش از مقاله به سوالاتی که ممکن است در مورد تگزاپون و انواع روش ساخت آن برای شما پیش بیاید، پاسخ می‌دهیم:
تگزاپون چیست؟
تگزاپون (Texapon) یک سورفکتانت آنیونی است که در تولید مواد شوینده و پاک‌کننده‌ها استفاده می‌شود. این ماده به‌دلیل خاصیت کف‌کنندگی و تمیزکنندگی بالا، در محصولات نظافتی و بهداشتی کاربرد دارد.
روش ساخت تگزاپون چگونه است؟
تگزاپون از طریق واکنش بین اسید چرب و پتاسیم هیدروکسید (KOH) یا سدیم هیدروکسید (NaOH) تولید می‌شود. در این فرآیند، ابتدا اسید چرب به نمک تبدیل شده و سپس با افزودن یک الکل (معمولاً الکل چرب) و انجام واکنش‌های حرارتی، تگزاپون تولید می‌شود.
آیا تگزاپون ایمن است؟
تگزاپون به‌عنوان یک ماده ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما مانند هر ماده شیمیایی دیگری، باید با احتیاط استفاده شود. برخی افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند، بنابراین توصیه می‌شود قبل از استفاده از محصولات حاوی تگزاپون، برچسب‌ها را مطالعه کرده و در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک، مصرف را متوقف کنید.