پتاسیم هیدروکسید

هیدروکسید پتاسیم چیست؟

پتاسیم هیدروکسید (Potassium hydroxide) یا پتاس یک ترکیب معدنی است. این ماده و سود سوزآور (سدیم هیدروکسید) از قوی‌ترین بازها هستند. به علت تمایل زیاد آن‌ها به واکنش، در طبیعت به‌طور آزاد یافت نمی‌شود و در نمک‌های یونی و برخی از مواد معدنی وجود دارند. پتاس کاربردهای زیادی در صنعت دارد و مهم‌ترین آن خنثی‌سازی اسیدهاست، به همین دلیل پیش‌ساز سایر ترکیبات پتاسیم است و در بازار محصولات شیمیایی رونق دارد.

هیدروکسید پتاسیم خالص را می‌توان از واکنش هیدروکسید سدیم با پتاسیم ناخالص به‌دست آورد، این ماده جامد، بی‌بو، سفید و به شدت خطرناک و خورنده است که اغلب در آب حل می‌شود. پتاس معمولاً به‌صورت گلوله‌های شفاف در بازار موجود است که در هوا چسبناک می‌شوند زیرا به شدت جاذب رطوبت است. انحلال پتاس در آب به شدت گرمازا است و محلول‌های آبی غلیظ آن آب قلیایی نامیده می‌شوند. این ماده یک الکترولیت رسانایی است که در باتری‌های قلیایی مبتنی بر نیکل-کادمیوم، نیکل-هیدروژن و دی اکسید منگنز-روی استفاده می‌شود.

جرم مولکولی پتاسیم هیدروکسید (KOH) از جمع کردن وزن اتمی هر یک از اتم‌های تشکیل دهنده آن به دست می‌آید. جرم اتمی میانگین پتاسیم (K) حدود 39.10 واحد جرمی است، اکسیژن (O) حدود 16.00 واحد جرمی است و هیدروژن (H) حدود 1.01 واحد جرمی است.

بنابراین، جرم مولکولی KOH به صورت زیر محاسبه می‌شود: جرم مولکولی KOH = جرم اتمی K + جرم اتمی O + جرم اتمی H

یعنی: جرم مولکولی KOH = 39.10 + 16.00 + 1.01

پس: جرم مولکولی KOH ≈ 56.11 واحد جرمی (گرم بر مول)

این عدد بیانگر مقدار جرمی است که یک مول از مولکول‌های KOH دارند.

انواع هیدروکسید پتاسیم

طرز تهیه محلول هیدروکسید پتاسیم

فرآیند تولید هیدروکسید پتاسیم در واقع الکترولیز محلول آب و نمک کلرید پتاس می‌باشد که همزمان با الکترولیز و تولید آن گاز کلر و گاز هیدروژن نیز به‌عنوان محصولات جانبی تولید می‌شود . در این مرحله محلول به‌دست آمده الکترولیت 33 درصد هیدروکسید پتاس است که با انتقال این محلول به Evaporatorهای ویژه تا خلوص 45 الی 50 درصد افزایش خلوص پیدا می‌کند.

فرمول شیمیایی هیدروکسید پتاسیم: 2KCl + 2 H2O → 2 KOH + Cl2 + H2

برای تهیه محلول هیدروکسید پتاسیم (KOH)، شما به انجام چند مرحله نیاز دارید. از آنجا که کار با مواد شیمیایی قلیایی مثل KOH می‌تواند خطرناک باشد، مهم است تا اقدامات ایمنی لازم از جمله استفاده از دستکش، عینک ایمنی و لباس محافظ را انجام دهید.

• تعیین غلظت مورد نیاز محلول: ابتدا باید تصمیم بگیرید که چه غلظتی از محلول KOH می‌خواهید تهیه کنید. غلظت محلول به‌صورت مولار (mol/L) یا وزنی به وزنی (w/v%) بیان می‌شود.
• محاسبه وزن KOH مورد نیاز: با استفاده از فرمول مولاریت، می‌توانید وزن (به گرم) KOH مورد نیاز برای رسیدن به غلظت مشخص در حجم معینی از آب را محاسبه کنید.
• حل کردن KOH در آب: حالا، وزن مشخص شده KOH را در مقداری آب مقطر یا دیونیزه حل کنید. این کار باید در یک بشر یا ظرف دیگر مناسب در دمای اتاق انجام شود. همچنین باید توجه داشته باشید که هنگام واکنش پتاسیم هیدروکسید با آب، اکسوترمیک (گرما آزاد می‌کند) تولید می‌شود؛ پس باید مراقب باشید.
• خنک کردن محلول: پس از حل شدن کامل KOH در آب، محلول ممکن است داغ شود. بنابراین باید اجازه دهید محلول به آرامی خنک شود.
• انتقال به ظرف نگهداری: پس از خنک شدن، محلول پتاسیم هیدروکسید را به یک ظرف شیشه‌ای نهایی منتقل کنید و با درپوش محکم آن را ببندید. اطمینان حاصل کنید که ظرف در معرض نور خورشید یا حرارت قرار نگیرد، زیرا ممکن است تجزیه شود یا واکنش‌های ناخواسته‌ای را تحریک کند.

اطمینان حاصل کنید که همیشه دستورالعمل‌های ایمنی مواد شیمیایی و دستورالعمل‌های سازمان‌های نظارتی مرتبط را دنبال کنید و در صورتی که تجربه کافی در کار با مواد شیمیایی ندارید، از یک متخصص کمک بگیرید.