سولفات پتاسیم SOP (Potassium sulfate)

سولفات پتاسیم چیست؟

سولفات پتاسیم یا سولوپتاس شامل 51% عنصر پتاسیم و 17% عنصرگوگرد است که بیش از 90% از آن به‌عنوان ترکیبات کودهای کشاورزی و حدود 8% به عنوان مکمل در خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سولوپتاس اغلب به شکل پودر سفید رنگ می‌باشد، برای گیاهان حساس به شوری و کلر مناسب است و باعث تنظیم تعرق گیاه می‌شود و گیاه را در برابر خشکسالی، سرما و بیماری‌‌های قارچی مقاوم می‌کند، علاوه بر این طعم و ظاهر میوه را نیز بهبود می بخشد، همچنین این ماده از حلالیت بالایی در آب برخوردار می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و به‌صورت محلول‌پاشی در زمین‌های کشاورزی قابل استفاده است.

پتاسیم موجود در این ترکیب، موجب ساخت پروتئین، نشاسته و قند در گیاه می‌شود و همچنین باعث افزایش میزان فتوسنتز و فعالیت آنزیم‌ها نیز می‌گردد. این عنصر در گیاه باعث کنترل جریان آب عبوری از گیاه می‌شود که این امر در نتیجه موجب افزایش کیفیت محصول نهایی می‌گردد. گوگرد یا همان سولفات موجود در این ترکیب که یکی از عناصر ماکرو و ضروری گیاه است، برای سنتز پروتئین و عملکرد آنزیم‌ها مورد نیاز است و با توجه به دارا بودن خاصیت قارچ‌کشی، مقاومت گیاه را در برابر بیماری‌ها و آفات افزایش می‌دهد.

روش تولید سولفات پتاسیم

در اولین مرحله برای تولید این ماده، ابتدا کلرید پتاسیم معدنی را آسیاب می‌نمایند و سپس این پودر آسیاب شده را به راکتور همزن‌دار منتقل می‌کنند و آب را به همراه اسید سولفوریک به آن اضافه خواهند کرد. حرارت موجود در راکتور باعث افزایش سرعت و عملکرد واکنش می‌شود که در اثر واکنش این دو ماده، سولفات پتاسیم و گاز هیدروژن کلرید تولید می‌گردد. گاز هیدروژن تولید شده می‌بایست توسط مکنده، خنک و جمع‌آوری گردد تا به هیدروکلریک اسید تبدیل شود که محصول جانبی این فرآیند می‎باشد. در این مرحله از فرآیند، محلول سولفات پتاسیم داخل راکتور، جهت جداشدن ناخالصی‌ها، فیلتر می‌شود. پس از مرحله فیلتر شدن، محلول زلال باقیمانده زیر فیلتر، حاوی سولفات پتاسیم است که پس از غلیظ کردن و جوشاندن برای کریستال‌گیری، به حوضچه‌های خنک کننده منتقل می‌گردد. در نهایت پس از سرد شدن محلول، سولفات پتاسیم به صورت جامد تولید می‌شود.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی سولوپتاس

فرمول مولکولی: K₂SO₄

شکل ظاهری: به‌صورت پودر سفید رنگ

جرم مولی: 174.259 گرم بر مول

چگالی: 2.66 گرم بر سانتیمتر مکعب

دمای ذوب: 1.069 درجه سیلیسیوس

دمای جوش: 1.689 درجه سیلیسیوس

اسیدیته: 7

ضریب شکست: 1.495

کاربردهای سولفات پتاسیم

• صنایع کشاورزی
• صنعت شیشه‌سازی و سرامیک‌سازی
• صنعت رنگ‌سازی و روان‌کننده
• تولید گچ و سیمان
• به‌عنوان یک سرکوب کننده در مواد منفجره و مواد آتش نشانی
• در صنایع آتش نشانی در ترکیب با نیترات پتاسیم برای تولید شعله بنفش

کاربرد سولوپتاس در کشاورزی

این ترکیب، تامین‌کننده عنصر پتاسیم که یکی از عناصر اصلی (NPK) مورد نیاز برای خاک گیاه است، می‌باشد و برای رشد گیاهان، تقویت خاک و بهبود کیفیت محصولات زراعی ضروری است.

کود سولوپتاس به‌طور گسترده در زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به دو صورت جامد(پودری) و محلول قابل استفاده است. کود سولوپتاس در کشت‌های هیدروپونیک (Hydroponic) بهترین کود نسبت به سایر کودهای حاوی پتاسیم است. از آنجایی که ذرات این کود بسیار ریز هستند؛ در سمپاش‌ها، نازل‌ها و سیستم‌های آبیاری رسوب ایجاد نمی‌کنند.

نکات ایمنی و نحوه استفاده از سولفات پتاسیم

• استفاده از دستکش و ماسک در هنگام استفاده از این ماده ضروری می‌باشد.
• سولفات پتاسیم را در یک مکان خنک، خشک و دور از گرد و غبار نگهداری نمایید.
• تماس این ماده با پوست یا چشم موجب تحریک آن‌ها می‌شود و در صورت تماس، حتما با آب فراوان شسته شود.
• استنشاق ذرات آن، موجب تحریک دستگاه تنفسی و ریه‌ها می‌شود.
• از کود سولوپتاس می‌‎بایست در مقادیر مجاز استفاده شود؛ زیرا در صورت مصرف مقادیر غیر مجاز منجر به آسیب زدن به گیاه و پژمردگی آن‌ها می‌گردد.