کربنات سدیم سنگین

کربنات سدیم سنگین(متراکم) چیست؟

کربنات سدیم متراکم به‌صورت پودر سفیدرنگ، بدون بو و یک ترکیب غیرآلی محلول در آب است و دارای قدرت جذب رطوبت بالا می‌باشد. این ماده یک باز نسبتا قوی است و به همین دلیل به‌عنوان پایدار کننده PH کاربرد دارد. حدود نیمی از کل تولید کربنات سدیم سنگین در صنعت شیشه‌سازی استفاده می‌شود که اصلی‌ترین ماده در این صنعت است و در تولیدات آن به عنوان یک شار در ذوب سیلیس کاربرد دارد.

انواع کربنات سدیم

• کربنات سدیم سبک
• کربنات سدیم سنگین

تفاوت کربنات سدیم سبک و سنگین

به طور کلی کربنات سدیم سبک و سنگین (متراکم) از نظر شیمیایی با یکدیگر تفاوتی ندارند و فقط تفاوت این دو ماده در چگالی آن‌ها است که فرم متراکم علاوه بر چگالی بیشتر، ذرات بزرگتری نیز دارد. قطر ذرات کربنات سدیم سبک در محدوده 90 تا 150 میکرومتر است و کربنات سدیم سنگین در محدوده 250 تا 500 میکرومتر می‌باشد. از کربنات سدیم سنگین بیشتر در صنعت شیشه‌سازی استفاده می‌شود، در صورتی که کربنات سدیم سبک در تولید مواد شوینده کاربرد دارد.

تولید کربنات سدیم متراکم (سنگین)

رایج‌ترین فرآیند تولید کربنات سدیم سنگین فرآیند Solvay است که در این روش از واکنش کلرید سدیم و آمونیاک با دی اکسید کربن، کربنات سدیم متراکم تولید می‌شود. این فرآیند در مخازن راکتور صورت می‌گیرد که در این راکتورها، محلول به صورت مداوم هم‌زده و سپس سرد می‌شود و محلول سرد شده فیلتر شده و کربنات سدیم جامد جدا و خشک می‌گردد. محصول نهایی فرم سنگین(متراکم) کربنات سدیم با درصد خلوص بالا است. سایر روش‌های تولید این محصول فرآیند Lelanc و Hou می‌باشد.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی کربنات سدیم سنگین

فرمول مولکولی: Na2CO3

شکل ظاهری: به‌صورت پودر و بدون بو

جرم مولی: 105.99 گرم بر مول

نقطه ذوب: 851 درجه سانتی‌گراد

نقطه جوش: 1600 درجه سانتی‌گراد

چگالی: 1.54 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت: محلول در آب/ نامحلول در الکل و استون

اسیدیته: 12

کاربردهای کربنات سدیم سنگین

• صنعت شیشه‌سازی
• صنعت شوینده
• صنعت کاغذسازی
• کاشی و سرامیک
• تصفیه آب
• پالایش سرب
• متالوژی و تولید فلزات غیر آهنی
• تولید پشم شیشه

کاربرد کربنات سدیم سنگین در صنعت شیشه سازی

مهمترین و بیشترین کاربرد کربنات سدیم سنگین در ساخت شیشه است. هنگامی که این ماده تا دمای بسیار بالا گرم شود با ماسه (SiO2) و کلسیم کربنات (CaCO3)  ترکیب می‌شود و به‌سرعت سرد می‌گردد که در این مرحله شیشه تولید می‌شود. از کربنات سدیم سنگین برای تولید ظروف شیشه‌ای، عایق فایبرگلاس و تولید محصولات بسیاری در این صنعت استفاده می‌شود.

نکات ایمنی هنگام استفاده از کربنات سدیم سنگین

• در صورت تماس کربنات سدیم سنگین با دست‌ها و صورت، آن ناحیه را به خوبی شستشو دهید.
• در صورت تماس این ماده با چشم‌ها، فورا به مدت 15 دقیقه چشم‌ها را با آب فراوان شستشو دهید و سپس به پزشک مراجعه کنید.
• در هنگام استفاده از این ماده از تجهیزات حفاظتی استفاده کنید.
• محل نگهداری و کار با این ماده می‌بایست دارای تهویه مناسب باشد.
• در محل خشک و خنک و دور از مواد ناسازگار شامل آلومینیوم و اسیدها نگهداری شود.